Onderwijs all over the place

Wanneer kun je een hele dag meemaken in een kleuterklas? En je weer een dag student wanen op de universiteit? Of nadenken over nieuw cursusaanbod? Juist, als je drie maanden de tijd hebt om je daar in Ghana op te storten.

Het was een onderwijskundig weekje. Ik heb op dit weblog niet veel geschreven over mijn bezigheden hier voor stichting Adjoa, maar die zijn er wel degelijk: er gebeurt veel. Met deze week een voorlopig hoogtepunt: we zijn begonnen met testklassen in het computerlokaal. Een mooi gezicht om 's ochtends middelbare scholieren in Epoefie te zien. En dus boog ik me maandag met Patrick over lesplannen en lessenseries, en zijn we het totale educatieve aanbod aan het uitdenken. Op woensdag ging ik met Marte om de tafel om van gedachten te wisselen over haar scriptie: een advies over de aanpak van een zomerprogramma. Wat was het inspirerend om samen na te denken over hoe we Nederlandse en Ghanese jongeren met elkaar en elkaars cultuur kunnen laten kennismaken. Het belooft veel!

En intussen gaat het meekijken, meemaken en meeleven door. Dinsdag ontmoette ik na ruim zes jaar Joseph opnieuw, die met steun van Adjoa een half jaar in Groningen studeerde. Hij beleeft een spannende week: zijn Masterscriptie ligt bij de tweede lezer en gaat volgende week richting examencommissie. Uitgebreid spraken we over de inhoud ervan, zijn plannen voor de toekomst en de omgeving. Hij studeert aan de Universiteit van Cape Coast (UCC) en nam me mee over de campus. Zijn faculteit is een prettige plek om te vertoeven, tussen brede lanen en met veel groen. Vooral de plekken om groepswerk te doen, in de open lucht, leken mij goed voor de geest. Uiteraard moest ik ook zijn scriptiebegeleider en de hoogleraar ontmoeten. De begeleider liet echter op zich wachten. Na de lunch, aan het eind van de middag, probeerden we het nogmaals. De taxi die Joseph voor ons geregeld had, zou wachten. De begeleider bleek in het kantoor van de professor te zijn, en daar kun je niet zomaar binnenvallen. We hebben desondanks na een tijdje aangeklopt, en voor we het wisten hadden we de slappe lach met drie universitaire docenten. Terug bij de plek waar de taxi ons gedropt had, bleek die weg te zijn. Met Josephs tas! 'Vijf minuten', beloofde de chauffeur telefonisch, dan zou hij weer terug zijn. Het werden er vijfenvijftig... Daar ging mijn planning van inkopen doen in Cape Coast, de winkels waren inmiddels gesloten. Het gaf ons wel de gelegenheid om Josephs onderkomen te bekijken, op de bovenste verdieping van een studentenhuis. Hij heeft een mooie studio, en toonde me ook andere kamers. Die liggen in het midden van het gebouw en hebben geen toegang tot daglicht. Dat leek me helemaal niet goed voor de geestelijke vorming. In de trotro terug had ik lol met een jongetje in schooluniform.

Een heel andere ervaring was die van vandaag. Ik mocht een hele dag mee met Frans, de oudste zoon die net zes jaar is geworden. Hij zit in groep 2. Zijn moeder had via de leerkracht gevraagd of ik een dagje mee mocht kijken. Het schoolhoofd bepaalt dat, dus ging Cecilia gisteren naar de school om toestemming te vragen. Het schoolhoofd was er niet, maar de vervanger verzocht mij een email te sturen met daarin de motivering van mijn verzoek. Vanochtend bleek dat dat niet voor niets was: toen ik met Frans aankwam, mocht ik niet naar binnen. Het schoolhoofd was er nu wel, en met de print van mijn email kon ik mijn verzoek motiveren. Een duidelijke 'approved' onderaan de print verleende mij toegang tot het klaslokaal. Daar moest ik me voorstellen. Ik vertelde dat ik bij Frans' familie logeer, waarop de juf zei: 'Oh, dan ben je een soort tante van Frans. Laten we je niet "bruni" noemen, maar "tante Marlies".' Zo kwam het dat ik vandaag maar liefst 38 neefjes en nichtjes om mij heen had.

De kleuters zaten als mini-volwassenen twee aan twee aan een tafeltje en moesten hard werken. Spelling, 'religious and moral education' en 'environmental studies'. Discipline staat hoog in het vaandel. Het volkslied werd gezongen, de nationale eed opgezegd. Wie antwoord wilde geven op een vraag van de juf, moest eerst gaan staan. Tussen de middag at ik mijn lunch buiten de school. Toen ik in het lokaal terugkwam, sliepen 35 van de 38 kinderen. Het was 'resting time'. Een prachtig gezicht: twee aan twee op hun arm leunend op tafel. Toen de juf weer wilde beginnen met de les, werd niet iedereen wakker. De oplossing? Exercise! De kinderen moesten rekken en strekken, springen (Juf: 'Can you jump?' Klas: 'Yes!' ) en de Engelse versie van 'Hoofd, schouders, knie en teen' laten zien. Tenslotte was het tijd voor het overschrijven van het huiswerk, een dagelijkse bezigheid voor 5- en 6-jarigen. Ik heb geen foto's mogen maken in de school, maar deze fraaie ervaring staat op mijn netvlies gegrift. Een belangrijke reden om juist in dit seizoen naar Ghana te gaan, was het meemaken van het schooljaar hier. Dat is gelukt!

In Epoefie pakte het buurmeisje van 3 van de week een potlood en begon les te geven. Ze wees letters aan die zogenaamd op de muur stonden. Met een ferm 'A, B, C, D' maande ze ons het te herhalen. Net als in de klas.

Was het dan alleen 'werk' en school deze week? Nee, we hadden ook een verlaat verjaardagsfeestje en een bijzonder moment vorige week. Ik nam de familie mee uit lunchen. De allereerste keer patatjes voor de kinderen! Ze vonden het een ware belevenis, waar ze nog dagen over napraatten. Helemaal omdat we na het eten gingen pootjebaden in de oceaan, wat voor hen ook de eerste keer was. De zee was aanvankelijk heel eng, daarna vooral lekker warm. Met nog een kleine twee weken te gaan, blijft iedere dag bijzonder.